دستگاهی است که از آن برای بریدن بافت ها و بند آوردن خونریزی ناشی از جراحی استفاده میکنند. این دستگاه از طریق یک کابل بای پولار به یک الکترود متصل می شود.الکترود، قسمت در حال خونریزی بافت را می سوزاند و به این ترتیب مانع خونریزی میگردد.
با دستگاه کوتر همچنین میتوان به برش بافت موردنظر نیز پرداخت. دستگاه کوتر حالتی به نام فولگریشن نیز دارد در این وضعیت بدون تماس الکترود با بافت و تنها از طریق پرتاب جرقه های الکتریکی به بافت هدف منجر به انعقاد عروق خونریزی دهنده می شود.
به دو صورت می توان از این دستگاه استفاده نمود:
تک قطبی(مونو پولار)
دو قطبی (بای پولار)
بعضی از اعمال جراحی که دستگاه الکتروکوتر جراحی در آن ها مورد استفاده قرار می گیرد:
باز کردن مثانه از بالای استخوان پوبیس و برداشتن غده ی پروستات
برداشتن غده ی پروستات از راه مجرا
سوزاندن گردن رحم در موارد ضروری
برداشتن پولیپ
لاپاراتومی
جراحی لوزه
الکتروکوتر جراحی دوقطبی
در این نوع از قلم های مخصوص شبیه به پنست استفاده می شود. جریان الکتریکی از یک شاخ قلم به بافت وارد می شود و از شاخ دیگر از بدن خارج می گردد در نتیجه نیازی به پلیت نیست.
الکتروکوتر جراحی بای پولار فاقد کاتینگ یا برش است و فقط جهت سوزاندن از آن استفاده می شود و در جراحی های ظریف مثل چشم و اعصاب بهره می برند.
دستگاه دیاترمی یا الکتروکوتر جراحی (الکتروسرجیکال یا کوتری):این وسیله در سال 1906 توسط لی دی فارست معروف به پدر تشعشع به طور تصادفی کشف گردید.امروزه در اعمال جراحی کاربرد زیادی دارند.اصول کار آن استفاده از جریان الکتریکی با فرکانس بالا میباشد که موجب بریدن و هموستاز نسج میگردد.
فرکانس پایین جریان الکتریکی در صورت عبور از بدن موجب انقباض عضلانی ،فیبریلاسیون بطنی،دیس ریتمی و نیز برق گرفتگی میشود و به همین دلیل در این سیستم دستگاه با فرکانس بالا کارمیکند.عدم آشنایی کافی با الکتروکوتر جراحی،باعث بروز خطرات زیادی میشود.لذا ضروری است که پرستار اتاق عمل و مهندس پزشک مرکز جراحی از طرز کار این وسیله اطلاعات کافی داشته باشد.
دستگاه الکتروکوتر جراحی سه نوع تاثیر بر روی نسج دارد:
A. فولگوریشن Fulguration :این اصطلاح به پرتاب جرقه های الکتریکی از نوک قلم دیاترمی اطلاق میشود که از فاصله ی نزدیک عبور کرده و به بافت بدن اصابت میکند.جهت انجام انعقاد (کوآگولاسیون) نسج احتیاجی به تماس کامل قلم با نسج مورد نظر نیست و قرار گرفتن در فاصله ی نزدیک تاثیر کافی دارد.در انعقاد نسج مورد نظر دهیدراته شده، لایه ی سطحی نسج،منهدم و تخریب میگردد.این روش جهت عمل هایی مانند برداشتن پاپیلوم رکتوم یا مثانه ایده آل است.
B. دایسکشن : روش دیگری است که عملکرد آن شبیه فولوگریشن است و تنها فرق آن،تماس کامل قلم کوتر با نسج میباشد.گرما و حرارت باعث سوزاندن و تخریب قسمت کوچکی از سلول های نسج میشود و عمل انعقاد خون صورت میگیرد.
C. کاتینگ :هنگام استفاده از قسمت برش دستگاه ،نسج توسط قلم کوتر جراحی شکافته میشود و لبه های بریده شده،به میزان کمی منعقد میگردد.
در دو روش فولگوریشن و دایسکشن که عمل انعقاد را انجام میدهد، فقط توسط دکمه ی آبی رنگ بر روی قلم کوتر مشخص شده است و روش کاتینگ که علاوه بر انعقاد،عمل برش را هم انجام میدهد،با دکمه ی زرد رنگ مشخص است.در صورت استفاده از پدال پایی،در روی پدال نیز با همین رنگ ها مشخص است.
اجزا ی دستگاه الکتروکوتر جراحی
دستگاه دستگاه الکتروکوتر جراحی شامل بخش های زیر میباشد:
1.ژنراتور:یک مدار الکتریکی که جریان برق با فرکانس بالا را به وجود می آورد.
2.قلم کوترجراحی به همراه کابل مربوطه
3. پلیت یا صفحه ی بیمار (الکترود خنثی) که به عنوان الکترود برگشتی عمل میکند.
4.پدال پایی
5.دکمه ی روشن و خاموش روی قلم دیاترمی که کار جراح را آسان کرده و نیاز به استفاده از پدال پایی کمتر میشود.
چگونگی کارکرد دستگاه الکتروکوتر جراحی
اساس کارکرد دستگاه دستگاه الکتروکوتر جراحی به دو روش میباشد:
1.ژنراتور دستگاه الکتروکوتر جراحی با اتصال به زمین:معمولا مسیر جریان برق از الکترود فعال (قلم کوتر) به بدن بیمار و سپس به سمت الکترود غیر فعال (پلیت) میباشد.در نهایت اتصال به زمین پیدا میکند . اگر در کابل اتصال به زمین ،بریدگی یا قطعی وجود داشته باشد،عبور جریان الکتریکی از بدن بیمار عبور خواهد کرد و تخلیه میشود که این تماس باعث سوختگی پوست بیمار میشود.
2. ژنراتور دستگاه الکتروکوتر جراحی به روش ایزوله : در این ژنراتور راهی برای برگشت جریان الکتریکی وجود ندارد و روش کارآیی نوع دستگاه،مانند یک باطری است که اتصال زمینی نداردو جریان الکتریکیبه خود باطری برمیگردد.این جریان الکتریکی به طور یک طرفه از قلمدیاترمی به بدن بیمار و پلیت هدایت میشود.
نحوه استفاده از دستگاه الکتروکوتر جراحی
قبل از اینکه بیمار با شان های استریل پوشیده شود،باید پلیت را زیر بیمار قرار داد.
نحوه ی قرار دادن پلیت بدین صورت است که سطح پلیت را کاملا از ژل یا پماد پوشانده ، تا انتقال جریان الکتریکی به آسانی صورت گیرد.این پلیت ها یکبار مصرف هستند.
باید دقت نمود که صفحه با بدن بیمار در تماس باشد در غیر این صورت پوست بیمار خواهد سوخت بنابراین باید در محلیاز بدن قرار گیرد که موی زیادی نداشته باشد و عضلات آن قسمت به نسبت بزرگتر باشد.مانند زیر ران و زیر شانه.البته درصورت امکان به محل جراحی نزدیک باشد.
بعد از پهن کردن شان ها ،پرستار اسکراب، قلم دیاترمی(کوتر) که استریل باشد را روی آنها ثابت مینماید و سر دیگر آنرا پرستار سیار به دستگاه وصل نماید.
روی دستگاه دو قسمت مدرج وجود دارد؛یکی برای انعقاد و دیگری برای برش،که بسته به نیاز جراح باید تنظیم شود.مقدار برق را از کم شروع میکنند و به تدریج بر میزان آن اضافه میکنند. معمولا برای محیط های مرطوب (سیستوسکوپی) به جریان برق قوی تر نیاز است.با توجه به اینکه شست و شو با محلول های نمکی باعث انتشار جریان برق میشود بهتر است برای سیستوسکوپی همیشه از محلول های غیر نمکی استفاده کرد.
نکات ایمنی هنگام استفاده از دستگاه الکتروکوتر جراحی
سوختگی های اتفاقی در حین کار با دستگاه کوتر جراحی در بعضی موارد بسیار نافذ و عمیق میباشد. یا در سطح وسیع است که حتی نیاز به پیوند پوست خواهد داشت.برای کاهش خطرات سوختگی،پلیت بیمار را کاملاباید کنترل کرد و به طرز صحیحی در زیر بدن بیمار کاملا قرار گیرد. باید مراقب بود که پوست بیمار با سایر وسایلی که اتصال به زمین دارند در تماس نباشد.برای این منظور یک لایه ژل یا پماد بر روی پلیت بمالید تا خطر را کاهش دهد.
درصورت نیاز به دیاترمی باید مسئول بی هوشی بیمار را در جریان گذاشت تا از به کاربردن هرگونه داروی قابل اشتعال خودداری نماید،در غیر این صورت جرقه های حاصل از نوک قلم کوتر در برخورد با گاز های بیهوشی عوارض وخیمی خواهد داشت.
بدن بیمار روی تشک اسفنجی با روکش پلاستیکی غیر هادی قرار گرفته باشد.
هیچ بخشی از بدن بیمار مستقیما با فلز تماس نداشته باشد.
سنجاق سر بیمار و سایر اجسام مشابه،از موهای او بیرون آورده شود.
جواهر آلات زینتی بیمار از او دور شود و یا زیر آنها یک لایه نوار چسب ،چسبانده شود تا با پوست تماس نداشته باشد.
میز مایو با ساق پای بیمار به طور مستقیم تماس نداشته باشد.
درصورت کاربرد دستگاه کوتر و سایر دستگاه هایی که احتمال تولید جرقه و آتش سوزی را دارند؛نباید از محلول های قابل اشتعال برای شست و شو پرب بیمار استفاده نمود.
جریان الکتریکی حاصل از دستگاه دیاترمی هنگام استفاده ی همزمان این وسیله با مانیتور قلبی،احتمال ایجاد اخلال در کارکرد مانیتور را به همراه دارد.
در فروشگاه جراح مدیکال میتوانید برای مشاوره و خرید انواع الکتروکوتر جراحی اقدام فرمایید
